Παιδί & σύνδρομο ΔΕΠΥ

Στο νεογέννητο ο ομφάλιος λώρος έχει κοπεί, αλλά παραμένει η εμπιστοσύνη και το αίσθημα ενότητας με το περιβάλλον που θα του επιτρέψουν την σωματική, ψυχική και πνευματική του ανάπτυξη, την ένταξη στον κόσμο σαν μια ξεχωριστή οντότητα. Δέχεται ερεθίσματα και επιδράσεις, που η φυσική τάση ενσωμάτωσης προκαλεί στη νέα ύπαρξη περιέργεια και ενθουσιασμό για εξερεύνηση. Κινείται μέσα σε όλα με πολύ ενέργεια και παρορμητικότητα, χωρίς διάκριση. Είναι φορέας μιας δυναμικής που θα του επιτρέψει την διαδικασία ανάπτυξης, από την ικανότητα για όρθια στάση μέχρι την αίσθηση του εαυτού, που πραγματοποιείται σταδιακά και με διαφορετικό τρόπο, βαθμό και ποιότητα, γιατί κάθε παιδί έχει τη δική του φύση, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, τάσεις και ευαισθησίες.Υπάρχουν παιδιά με το αίσθημα εμπιστοσύνης να περιορίζεται στην αγκαλιά της μητέρας και την προστασία του σπιτιού. Η μετάβαση σε έναν πιο ανοιχτό κύκλο, όπως είναι το νηπιαγωγείο και το δημοτικό, βιώνεται σαν δυσβάσταχτη κοινωνική απαίτηση. Η αφομοίωση στα μαθήματα είναι αργή και παρόλο που προσπαθούν πολύ, δεν μπορούν να ακολουθήσουν τους γρήγορους ρυθμούς του σχολείου. Η σχολική κοινότητα απασχολημένη με τη διεκπεραίωση ενός προγράμματος, δεν έχει χρόνο να ασχοληθεί με κάθε παιδί ιδιαίτερα. Τα παιδιά αποθαρρύνονται, χάνουν την αυτοπεποίθησή τους και το μαθησιακό ενδιαφέρον.

Υπάρχουν παιδιά με πολύ μεγάλη ενέργεια από τη φύση τους, που εκφράζεται με έντονη εξωστρέφεια και αυθορμητισμό. Λόγω της υπερδιέγερσης δεν μπορούν να σταθούν ήσυχα για παραπεταμένο χρόνο και να συγκεντρωθούν. Στην βρεφική ηλικία τις περισσότερες φορές η γονική λύση είναι το πάρκο και η τηλεόραση, προκειμένου να αποφευχθεί ένα σπίτι ανάστατο. Η καταπιεσμένη ενέργεια και η ιδιαίτερη ευαισθησία στην επίπληξη κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα, καθιστώντας το λόγο και την κίνηση ανεξέλεγκτα και ασαφή.

Υπάρχουν παιδιά που αντιδρούν διαφορετικά στην αντίσταση που συναντούν απέναντι στην έκφρασή τους. Αδιαφορούν, δεν φοβούνται την τιμωρία, φτάνουν την αντιπαράθεση στα άκρα. Θυμώνουν, σπάνε πράγματα και χτυπούν ανεξέλεγκτα. Μια παρορμητική αντίδραση που τίποτα δεν μπορεί να τη σταματήσει.

Υπάρχουν παιδιά που μαθαίνουν να καταπνίγουν τις κλίσεις τους και υιοθετούν έναν τρόπο συμπεριφοράς ώστε να κερδίσουν τον έπαινο και την αναγνώριση, δημιουργώντας εσωτερικές συγκρούσεις και τάσεις που απωθούνται στην προσπάθεια προσαρμογής στην κοινωνική κανονικότητα.

Σε μια γενική παρατήρηση, τα περισσότερα παιδιά είναι απρόθυμα και αποφεύγουν να κάνουν την εργασία τους, χάνουν βιβλία, τετράδια ή ότι άλλο είναι απαραίτητο για το μάθημά τους, αδιαφορούν προκλητικά στις φωνές των γονιών τους για μελέτη, ενώ αντίθετα είναι πολύ χαρούμενα που ολοκληρώνουν την πίστα του αγαπημένου τους ηλεκτρονικού παιχνιδιού. 

Είναι καταστάσεις που ακούγονται τόσο οικείες! Εκφράζουν ωστόσο κριτήρια διαταραχής και δεν είναι παράξενο που η ΔΕΠΥ είναι η πιο συχνά διαγνωσμένη διαταραχή στα παιδιά, με την ιατρικοποίηση να αναλαμβάνει δράση αποκατάστασης. 

Αντιμετώπιση από την κοινωνία

Η κοινωνία στέκει αμήχανη, αδιάφορη μπροστά στην ιδιαίτερη φύση κάθε παιδιού και ωθεί προς την ανισορροπία αντί της δημιουργικής έκφρασης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και δυνατοτήτων του. Ζητά γρήγορα αποτελέσματα ενηλικίωσης και ένταξης του νέου ανθρώπου στους κανόνες αλληλεπίδρασης και στις δομές οργάνωσης. Αναμένει από κάθε άτομο συμμόρφωση, ορθολογική συμπεριφορά και ένα προβλέψιμο πολιτισμένο ύφος. Κάθε απόκλιση από το κανονικό θεωρείται απειλητική, προκαλεί ανησυχία και ανάγει το κοινωνικό πρόβλημα σε ένα μεμονωμένο περιστατικό ψυχονοητικού συνδρόμου, και παρόλο που φοβίζει με την εξάπλωσή του, συνεχίζει να αποτελεί μέσο εφησυχασμού και ανοχής. 

Για την διαδικασία δημιουργίας ενός ξεχωριστού συνδρόμου αναζητούνται συμπτώματα που ταξινομούνται και καταγράφονται σαν διαγνωστικά κριτήρια ψυχολογικών διαταραχών (DSM-5). Κατόπιν πραγματοποιείται εργαστηριακή έρευνα στις ομάδες των ατόμων που εμφανίζουν αυτά τα συμπτώματα και αναγωγικά διατίθεται το φάρμακο για τη χημική διαταραχή. Μια παράλογη, υλιστική διαδικασία που πλασάρεται σαν εξανθρωπισμός του πληθυσμού. 

Η καταστολή, ο στιγματισμός και η περιθωριοποίηση, πιθανόν να ακολουθεί το παιδί για όλη την υπόλοιπη ζωή του, σε μια διαδικασία που τις περισσότερες φορές τα όρια μεταξύ παιδικού ξεσαλώματος και διαταραγμένης συμπεριφοράς είναι ασαφή.

Η τεχνητή διαδικασία ενσωμάτωσης στην κοινωνία σταματά τον αυτοκαθορισμό και την ανάπτυξη των δυνατοτήτων για την εκπλήρωση της προσωπικής ολοκλήρωσης και ευτυχίας. 

Όσο οι πολιτισμικές αξίες προάγουν την αυτοεξερεύνηση και την αρμονία στις δυναμικές του πολυδιάστατου κόσμου γύρω μας, τόσο λιγότερη ανάγκη θα έχουμε για διαγνωστικούς όρους όπως τη ΔΕΠΥ.

Αντιμετώπιση με ομοιοπαθητική

Ο ομοιοπαθητικός προσεγγίζει την περίπτωση κάθε παιδιού με οργανωμένο τρόπο. Αξιολογεί τις λειτουργίες προσοχής, των περιβαλλοντικών ζητημάτων και των συναισθηματικών αντιδράσεων, για την κατανόηση της ιδιαίτερης φύσης κάθε παιδιού. Εξετάζει την ένταση των συμπτωμάτων και κατά πόσο αυτά περιορίζουν την καθημερινότητα του παιδιού. Το ομοιοπαθητικό φάρμακο δεν μπορεί να επιλύσει θέματα που προκύπτουν στο περιβάλλον, μπορεί όμως να κάνει το παιδί πιο ανθεκτικό στις πιέσεις που δέχεται. 

Ένα παρορμητικό παιδί μπορεί να αντιδράσει χωρίς συναισθηματικό έλεγχο, με κωμικό τρόπο ή να προσβάλλει και να προκαλέσει θυμό στους άλλους. Αυτή η συμπεριφορά επιφέρει ανισορροπία με κοινωνικό αποκλεισμό και σύγχυση. Η αρνητική ανατροφοδότηση μπορεί να δημιουργήσουν ένα καταθλιπτικό, επιθετικό ή πικραμένο παιδί. Είναι λογικό να συμβαίνουν τέτοιες συναισθηματικές αντιδράσεις, αλλά είναι χρήσιμο για τον ομοιοπαθητικό και τον γονέα να κατανοήσουν την πηγή τους. Όλα αυτά πρέπει να τα γνωρίζουμε για την διευθέτηση και επίλυση αιτιών και την συνταγογράφηση του κατάλληλου ομοιοπαθητικού φαρμάκου, αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι δεν αποτελούν ασθένεια, σύνδρομο, ΔΕΠΥ ή οτιδήποτε άλλο. 

Η δυναμική της οικογένειας είναι μια σημαντική περιοχή για την λειτουργία προσοχής του παιδιού και εξετάζεται για μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα κάθε περίπτωσης. Ένα μεγάλο φάσμα οικογενειακών προβλημάτων μπορεί να αναζωπυρώσει το πρόβλημα, παρά την επιτυχημένη ομοιοπαθητική αγωγή, όπως σε οικογένειες που η φυσική ή συναισθηματική απουσία του αρσενικού ή θηλυκού προτύπου μπορεί να εμποδίζει την ομαλή ψυχική ανάπτυξη του παιδιού. Από την άλλη, η κατανόηση της φύσης του προβλήματος από τους γονείς μπορεί να επιφέρει λύσεις σε διάφορες δυσαρμονικές καταστάσεις που βιώνονται από το παιδί.

Σημαντική είναι και η αλληλεπίδραση στο σχολείο, που εξετάζεται για την κατανόηση της συμπεριφοράς του παιδιού. Πόσοι από εμάς δεν έχουμε βιώσει την κατάσταση όπου γίναμε επιμελείς, με μεγάλο ενδιαφέρον και απόδοση σε ένα μάθημα όπου ο δάσκαλος νοιαζόταν και μας υποστήριζε πραγματικά; Και αντίθετα, σε μια τάξη καταπιεστική και ανταγωνιστική να προκαλείται μια τεράστια αντίδραση, φόβος ή εχθρότητα και κάποιες φορές βία. 

Δεν είναι υγιές για ένα παιδί να μην θέλει να συμμετάσχει σε ένα προσβλητικό περιβάλλον; Είναι επιβεβλημένη η αλλαγή της εκπαίδευσης που αντί να παρέχει διανοητικές πληροφορίες που δεν χρησιμεύουν πουθενά, να ενθαρρύνει στην μάθηση, την δημιουργική έκφραση της ενέργειας και της κινητικότητας, την παρορμητικότητα για νέες ιδέες, την αφηρημάδα και την φαντασία για την διαισθητική ανακάλυψη.

Εκεί που πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας είναι η αιτία που προκαλεί την ανισορροπία και όχι τα συμπτώματά της όπως αποτυπώνονται στο δημιούργημά της. Είναι οι αξίες της κοινωνίας που πρέπει να επανακαθοριστούν. 

Με την ομοιοπαθητική λαμβάνονται όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες προκειμένου να καταγραφεί ένα πλήρες ιστορικό ώστε το επιλεγόμενο φάρμακο να εκφράζει την συνολική εικόνα του συγκεκριμένου παιδιού. 

Κάποια παιδιά εμφανίζουν προβλήματα πριν από την είσοδό τους στο σχολείο, στην βρεφική ή προσχολική ηλικία, εκφράζοντας ακραίες συμπεριφορές και ιδιοσυγκρασίες. Ερευνάται αυτό που πιθανόν να οδήγησε στην ανισορροπία, όπως είναι κάποιος χημικός, περιβαλλοντικός, κληρονομικός παράγοντας και οι συνθήκες εγκυμοσύνης και τοκετού.

Έχουν γίνει πολλές αναφορές σχετικά με τους εμβολιασμούς στα παιδιά που έχουν επηρεάσει την συμπεριφορά και την ψυχολογία τους, με κυριότερη συσχέτιση τον εμβολιασμό MMR (ιλαράς, ερυθράς, παρωτίτιδας) και την εμφάνιση αυτισμού, την απόλυτη απόσχιση από την πραγματικότητα. Πριν ακόμα ωριμάσει το ανοσοποιητικό σύστημα, βάλλεται από εμβολιασμούς, τις δυσμενείς επιδράσεις των οποίων μπορεί να αντιμετωπίσει η ομοιοπαθητική, προστατεύοντας συγχρόνως από τις λοιμώδεις νόσους. 

Με την ομοιοπαθητική δεν προκαλείται καταστολή των συμπτωμάτων με τις επακόλουθες παρενέργειες τόσο σε σωματικό (πονοκέφαλος, γαστρεντερικές διαταραχές, αύξηση αρτηριακής πίεσης, θολούρα, κλπ) όσο και ψυχικό επίπεδο (με την παύση της λήψης του χημικού προϊόντος η κατάσταση χειροτερεύει, καθιστώντας τα παιδιά ακόμα πιο απείθαρχα). Δεν αλλάζει αφύσικα την συμπεριφορά του παιδιού (αποχαύνωση), με τάσεις υποτροπής και η θεραπεία είναι μη εξαρτώμενη και οριστική.

Υπάρχει δυνατότητα συνύπαρξης με συμβατική χημική αγωγή, σε αυτή την περίπτωση με γνώση και συναίνεση των εμπλεκομένων επαγγελματιών υγείας, με σκοπό την σταδιακή μείωση και απόσυρση του χημικού μέσου. 

Σκοπός της ομοιοπαθητικής είναι η εξισορρόπηση του οργανισμού στα παιδιά, που απαλλαγμένα από λαθεμένα πρότυπα συμπεριφοράς και καλλιεργώντας τη θετική πλευρά της ιδιαίτερης φύσης τους, του δημιουργικού πνεύματος και φαντασίας, θα μπορέσουν να στρέψουν της ενέργειά τους για την ανάπτυξη της εσωτερικής ευτυχίας και ισορροπίας στην συσχέτισή τους με το σώμα τους, τον εαυτό τους και το περιβάλλον. 

Σήμερα είναι ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη για την κοινωνία, να επαναπροσδιορίσει τις αξιακές της κατευθύνσεις με αγάπη και σοφία, για την ανάπτυξη του παιδιού-γονέα του ανθρώπου, γιατί η σημερινή ανάπτυξη και διαμόρφωση του παιδιού είναι η αυριανή ποιότητα του ανθρώπου και της κοινωνίας.

Αρχική δημοσίευση στο περιοδικό 'Holistic Life', τεύχος 96, Μάρτιος - Απρίλιος 2020